Trillingen in voertuigen – een onderschat risico voor de rug

02 Mai 2025

Bestuurders van landbouwmachines, bouwvoertuigen en vrachtwagens worden dagelijks blootgesteld aan trillingen die via de stoel het lichaam binnendringen. Deze zogenaamde whole-body vibration (WBV) is niet onschuldig: langdurige blootstelling aan deze trillingen verhoogt aantoonbaar het risico op rugklachten, tussenwervelschijfdegeneratie en chronische vermoeidheid.

Waarom trillingsbelasting in tractoren, bouwmachines en vrachtwagens serieuze aandacht verdient

Volgens onderzoek van de Universiteit van Iowa (2021) blijkt dat bestuurders van machines als tractoren, heftrucks en graafmachines vaak binnen 2 uur de actiewaarde van 0,5 m/s² overschrijden die door de Europese Richtlijn 2002/44/EG is vastgesteld. Deze actiewaarde is het drempelniveau waarbij werkgevers verplicht zijn om maatregelen te treffen om de trillingsblootstelling te reduceren. Wordt de grenswaarde van 1,15 m/s² overschreden, dan is ingrijpen niet optioneel maar verplicht. In de praktijk blijkt echter dat bij ruim 30% van de machines deze actiewaarde structureel wordt overschreden.

Het verband tussen trillingen en rugklachten is onmiskenbaar

Meerdere wetenschappelijke studies, waaronder het werk van Bovenzi (Italië) en Hulshof (Nederland), hebben de afgelopen decennia een duidelijke link gelegd tussen trillingsblootstelling en lage rugpijn. Trillingen, zeker bij frequenties tussen 4 en 8 Hz – de natuurlijke resonantie van de menselijke wervelkolom – kunnen leiden tot microtrauma's, versnelde slijtage van tussenwervelschijven en verminderde doorbloeding van diepe rugspieren.

Een studie uitgevoerd in Nederland onder tractorbestuurders liet zien dat zij ongeveer 10% vaker lage rugklachten rapporteren dan collega’s zonder trillingsblootstelling. Deze klachten nemen toe naarmate de blootstelling langer duurt en de trillingsniveaus hoger liggen.

Een ergonomische stoel is geen luxe, maar noodzaak

Hoewel het onmogelijk is om alle trillingen volledig te elimineren, kan een goed ontworpen stoel een substantieel deel van de mechanische belasting opvangen. Moderne ergonomische stoelen, zoals die van Grammer, ISRI, Trône Seating of KAB Seating, zijn uitgerust met:

Luchtvering of actieve vering: verlaagt de overdracht van trillingen met 30–50%, en piekbelasting met wel 75% (DLG-testresultaten van Grammer).
Low-frequency vering: essentieel om de schadelijkste trillingen in het frequentiebereik van de wervelkolom te absorberen.
Instelbare lendensteunen, rugleuning, zitting en armleuningen: zorgen voor een gezonde zithouding en ontlasten de onderrug.
Draaifuncties en climate control: verhogen het comfort bij lange werkdagen en verminderen statische belasting.
Individueel instelbaar ontwerp met memory function van Trône Seating voor optimaal persoonlijk comfort.

Toch is niet alleen het ontwerp van belang, ook de juiste afstelling en regelmatig onderhoud van stoelen zijn cruciaal. Uit veldonderzoek blijkt dat vering die niet afgestemd is op het gewicht van de bestuurder, of slecht functionerende dempers, het ergonomisch effect volledig kunnen ondermijnen.

Trône Seating pakt trillingsrisico's proactief aan

Het risico van chronische rugklachten als gevolg van trillingsblootstelling is reëel, maar ook te beperken met de juiste technische oplossingen. Bij Trône Seating zien wij dagelijks hoe een goede stoelkeuze het verschil maakt in comfort, productiviteit én duurzame inzetbaarheid van chauffeurs.

Trône Seating biedt stoelen uit eigen ontwerp en productie die voldoen aan de strengste ergonomische eisen. Onze adviseurs helpen bij het kiezen van de juiste stoel voor elk voertuigtype, afgestemd op werkomstandigheden, duur van gebruik en persoonlijke voorkeuren. Lees meer over hoe Trône Seating rugklachten helpt voorkomen.

Feiten op een rij:

30% van voertuigen overschrijdt binnen 2 uur de Europese actiewaarde voor trillingen (Univ. of Iowa, 2021)
10% meer rugklachten bij tractorbestuurders vergeleken met niet-blootgestelde collega’s (NL veldstudie)
Tot 75% minder piektrillingen met een ergonomische stoel zoals de Trone Seating High Back
Luchtveringstoelen reduceren gemiddeld 30–50% van de trillingsbelasting
Verkeerde afstelling of versleten vering reduceert effectiviteit drastisch

Heeft u te maken met verhoogde trillingsblootstelling, gezondheidsklachten onder personeel of zoekt u naar manieren om aan de Europese normen te voldoen? Onze specialisten staan klaar om met u mee te denken over praktische, direct toepasbare oplossingen voor uw machinepark.